آثار و عواقب غیبت چیست؟
الف .تعريف غيبت
عالمان اخلاقي در تعريف غيبت گفته اند: غيبت عبارت است از بدگويى و پرده درى نسبت به حيثيت و آبروى افراد، يعني در غياب شخصى كارهاى بد و ناپسند شخصي و يا عيوب و نقائص جسمى و اخلاقى او را به گونهاى براى ديگران بازگو كنند كه اگر به گوششان برسد، ناراحت شوند. غيبت بيان معايب و بدي هايي موجود در افراد مي باشد ؛ امّا اگر به كسي كارى را كه وى انجام نداده و مرتكب نشده است را نسبت دهيم چه آن كار و عمل مربوط به زندگى شخصى او باشد و چه مربوط به شخص و مسؤوليتش اين عمل تهمت مي باشد و تهمت نيز همچون غيبت از گناهان كبيره بوده و حرام مي باشد .
پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم) در تعريف غيبت مي فرمايند: «برادر خود را به چيزي ياد كني كه خوشايندش نباشد»(معراج السعاده؛ ملا احمد نراقي، ص447)
غيبت از گناهان بزرگ است كه در قرآن از آن به خوردن گوشت برادرمرده تعبير شده است و در روايات هم تعبيرات شديد اللحنى نسبت به غيبت كننده آمده است كه به دو مورد آن اشاره مي كنيم.
پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم) مي فرمايند: «كسي كه مرد مسلمي را غيبت كند ، روزه او باطل شود ودر روز قيامت در حالي كه از دهن او بوي تعفن بيرون مي آيد حاضر مي شود و بوي تعفن دهان چنين فردي از مردار بيشتر است، اهل موقف از بوي دهان غيبت كننده در اذيت وآزار باشند»
انس ابن مالك گويد: رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم) فرمود: در شب معراج قومي را ديدم كه صورتشان را با چنگال خويش خراش مي دادند. از جبرئيل پرسيدم اينان كيان اند؟ گفت اينها كساني هستند كه غيبت مردم را مي كردند«
(چهل حديث؛ امام خميني (رحمه الله عليه)، ص305)
ب . آثار ناگوار دنيوي غيبت
غيبت در حيات معنوى ومحيط اجتماعى انسانها آثار ناگوار زيادى دارد از جمله:
1. ايجاد كينه و دشمنى
2. ايجاد حس بدبينى و از بين بردن اعتماد
3. از بين بردن روح تعاون و همدردى اجتماعى
4. شيوع فحشا و آثار ناگوار تربيتى
5. عدم امنيت عرضى و آبرويى اشخاص.
6. مهمتر اينكه غيبت يك عمل ضد توحيدي است و با روح اسلام كه دعوت به توحيد وهمگرايي است، در تضادّ است.
ج . پيامدهاي اُخروي غيبت
پيامدهاي اُخروي غيبت عبارتند از: نابود كننده ي دين، مانع پذيرش اعمال نيك، انتقال نيكي ها غيبت كننده به اعمال غيبت شونده، تأخير پاداش و تقديم مجازات، عذاب قبر(مجازات عالم برزخ)، تجسم زشت در قيامت و خروج از ولايت الهي.
اگر آگاه و بيدار باشيم، انديشه ي كوچك در هر كدام از اين آثار سبب مي شود، كه نه تنها ازغيبت، بلكه از گناه براي هميشه خداحافظي كنيم.
به دو مورد از موارد فوق اشاره مي كنيم.
1. عذاب قبر: يك آزمايش كوچك انجام دهيد؛ يك كبريت را آتش زده به دست خود نزديك كنيد. چه اتقاقي مي افتد؟ چه مقدار طاقت مي آوريد؟ حال اگر دست خود را 1 دقيقه بر روي يك شمع قرار دهيد چه مي شود؟ اگر طاقت آورديد، غيبت را ادامه دهيد!! از ابن عباس روايت شده:«عذاب قبر به سه بخش تقسيم مي شود: يك سوم آن مربوط به غيبت است...»
2 . خروج از ولايت الهي: غيبت سبب مي شود كه از نور الهي انسان خارج و گرفتار ظلمت و سرپرستي شيطان شود. در نظر خود تجسم كنيد، وقتي پروردگار عالم سرپرستي انسان را به عهده نگيرد، بلكه شيطان عهده دار كار انسان شود چه بر سر چنين فردي مي آيد!!بر همين اساس است، كه يكي از پي آمدهاي غيبت بي دين شدن فرد است.
پيشواي ششم فرمود:«كسي كه درباره ي آن چه در برادر مؤمنش هست، غيبت كند، از سرپرستي خدا خارج و به حكومت (سرپرستي) شيطان وارد مي شود».