سال سوم، شماره دوم، بهار 1391، صفحه 27 ـ 50

Ma'rifat-i Ākhlaqī, Vol.3. No.2, Spring 2012

نرگس رحيمي*

چكيده

الزامات اخلاقي در جايي به كار مي رود كه افعال اختياري ما موضوع احكام اخلاقي هستند. مفاهيم الزامي يا به عبارتي «بايدها و نبايدها»، از نظر آيت الله مصباح جزء مفاهيم فلسفي بوده و بيانگر رابطة واقعي و ضروري بين فعل اختياري انسان و نتايج مترتب بر آن مي باشند، نه فاعل و فعل، و اين ضرورت از نوع ضرورت بالقياس الي الغير است.

نتيجة مهم اين نظريه اين است كه تمام قضاياي اخلاقي ناظر به واقعيات اند، حتي بايدها و نبايدها، و مفهوم اعتباري ضرورت نيز منشأ خارجي داشته و حاكي از واقعيت نفس الامري است، ازاين رو از نظر ايشان مغالطه «هست- بايد» در احكام اخلاقي رخت برمي بندد و بر اين اساس، بايدها و نبايد ها در واقع ريشه دارند و ابتناي قضاياي ارزشي بر قضاياي ناظر به واقع و حقيقي، ممكن است.

 

* دانشجوي دکتري دانشگاه معارف                                                                    rahimi807@gamail.com

دريافت: 27/10/90 ـ پذيرش: 8/3/91