در بررسی دوران حکومت رضاشاه که سرآغاز و سرانجام آن با دو مرحله از حضور و دخالت قدرتهای خارجی خصوصاً استعمار انگلستان در امور ایران همراه بود سیر تحولات آن در شکل گیری تاریخ این دوران از اهمیت فراوانی برخوردار است. ماهیت وابسته رژیم پهلوی و حکومت رضاشاه که در طی کودتای 1299ش/1921م به عنوان اولین گام در تشکیل سلسله پهلوی و انجام سیاست تمرکز گرایی استعمار انگلیس (پس از لغو قرداد 1919م) در برابرتحولات پس از جنگ جهانی اول 1914-1918م و انقلاب روسیه1917م، از همان ابتدا با بطن جامعه ایرانی به ویژه روحانیون و برخی روشنفکران در تضاد و تناقض بود.