آداب و مستحبات نماز در روایات (1)

برگرفته از : جامع آيات و احاديث موضوعى نماز

 

تربت امام حسين (علیه السلام )

قال الصادق - عليه السلام -:

السُّجُودُ عَلَى‏ تُرْبَةِ الْحُسَيْنِ‏ ع يَخْرِقُ الْحُجُبَ السَّبْع‏ ؛

سجده بر تربت امام حسين (علیه السلام ) هفت پرده و مانع را مى شكافد.

(بحارالانوار، ج 101، ص 135)

 

 صحيح بودن نماز

عن الامام على - عليه السلام -:

قال رسول الله - صلى الله عليه وآله - : 

إِنَّ عَمُودَ الدِّينِ الصَّلَاةُ وَ هِيَ‏ أَوَّلُ‏ مَا يُنْظَرُ فِيهِ‏ مِنْ‏ عَمَلِ‏ ابْنِ آدَمَ فَإِنْ صَحَّتْ نُظِرَ فِي عَمَلِهِ وَ إِنْ لَمْ تَصِحَّ لَمْ يُنْظَرْ فِي بَقِيَّةِ عَمَلِهِ.؛

رسول خدا (صلی الله علیه و آله ) فرمود: ((ستون دين نماز مى باشد، و از ميان اعمال انسان (در روز قيامت ) نماز اولين عملى است كه مورد رسيدگى قرار مى گيرد ؛ اگر صحيح بود، ساير اعمال نيز مورد توجه قرار خواهد گرفت ، و گرنه باقى اعمال نيز مردود خواهد بود.

(ميزان الحكمة ، ج 5، ص 374)

 

مسواك با هر نماز

قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:

لَوْ لَا أَنْ أَشُقَ‏ عَلَى‏ أُمَّتِي‏ لَأَمَرْتُهُمْ بِالسِّوَاكِ عِنْدَ كُلِّ صَلَاة ؛

اگر بر امت من سخت و دشوار نبود، هرآينه به آن ها دستور مى دادم كه با هر نماز مسواك بزنند.

(ميزان الحكمة ، ج 4، ص 597)

 

 لباس نمازگزار

كان الحسن بن على - عليه السلام - اذا قام الى الصلوة لبس اجود ثيابه ، فقيل له يابن رسول الله تلبس اجود ثيابك ، فقال : ان الله جميل يحب الجمال فاتحل لربى و هو يقول : ((خذوا زينتكم عند كل مسجد)) ؛

حضرت مجتبى (ع ) بهترين جامه هاى خود را در موقع نماز بر تن مى كرد.كسانى كه از آن حضرت سبب اين كار را پرسش كردند، در جواب فرمود: خداوند جميل است و جمال و زيبايى را دوست دارد، به اين جهت خود را در پيشگاه الهى زينت مى كنم ، خداوند امر فرموده كه : ((با زينتهاى خود در مساجد حاضر شويد)).

(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 331)

 

نماز و عطر

قال الصادق - عليه السلام -:

رَكْعَتَانِ‏ يُصَلِّيهَا مُتَعَطِّراً أَفْضَلُ مِنْ سَبْعِينَ رَكْعَة؛

دو ركعت نماز با عطر، بهتر است از هفتاد ركعت نماز كسى كه عطر نزده است .

(هداية الأمة إلى أحكام الأئمة عليهم السلام، ج-2، ص: 94)

 

 نماز و مسواك

قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:

صَلَاةُ رَكْعَتَيْنِ‏ بِسِوَاكٍ‏ أَفْضَلُ مِنْ أَرْبَعِ رَكَعَاتٍ بِغَيْرِ سِوَاك‏؛

دو ركعت نماز با دندانهاى مسواك زده ، نزد خداوند از هفتاد ركعت نماز بدون مسواك بهتر است .

(سفينة البحار، ج 1، ص 675)

 

 نماز صحيح

قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:

مَنْ أَسْبَغَ وُضُوءَهُ وَ أَحْسَنَ صَلَاتَهُ وَ أَدَّى زَكَاةَ مَالِهِ وَ خَزَنَ لِسَانَهُ وَ كَفَّ غَضَبَهُ وَ اسْتَغْفَرَ لِذَنْبِهِ وَ أَدَّى النَّصِيحَةَ لِأَهْلِ بَيْتِ رَسُولِهِ فَقَدِ اسْتَكْمَلَ‏ حَقَائِقَ‏ الْإِيمَانِ‏ وَ أَبْوَابُ الْجَنَّةِ مُفَتَّحَةٌ لَهُ ؛

هر كه خوب وضو سازد و نمازش را درست بخواند و زكات مالش رابپردازد و زبانش را نگاه دارد و جلو خشم خويش را بگيرد و براى گناهش آمرزش ‍ جويد و براى خاندان پيغمبرش خيرخواهى كند، حقايق ايمان را كامل كرده و درهاى بهشت برايش باز است .

(امالى شيخ صدوق ، ص 333)

 

انتظار بعد نماز

قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:

انْتِظَارُ الصَّلَاةِ بَعْدَ الصَّلَاةِ كَنْزٌ مِنْ‏ كُنُوزِ الْجَنَّةِ ؛

انتظار كشيدن از نماز تا نماز ديگر، گنجى است از گنجهاى بهشت .

(جامع احاديث الشيعه ، ج 4، ص 78)

 

قنوت طلايى

قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:

أَطْوَلُكُمْ‏ قُنُوتاً فِي‏ دَارِ الدُّنْيَا أَطْوَلُكُمْ رَاحَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِي الْمَوْقِف ؛

هر كسى از شما قنوتش در اين دنيا طولانى تر باشد، در آخرت در موقف محشر راحتى او بيشتر خواهد بود.

(من لا يحضره الفقيه، ج‏1، ص: 487)

 

صلوات در ركوع و سجود

قال الباقر - عليه السلام -:

مَنْ‏ قَالَ‏ فِي‏ رُكُوعِهِ‏ وَ سُجُودِهِ‏ وَ قِيَامِهِ‏- صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِمِثْلِ الرُّكُوعِ وَ السُّجُودِ وَ الْقِيَامِ ؛

هركسى در ركوع و سجود و قيام خود بگويد: ((اللهم صل على محمد و آل محمد)) خدا ثواب آن را مانند ثواب ركوع و سجود و قيام براى او مى نويسد.

(الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏3، ص: 324)

 

 نماز همراه با اذان واقامه

قال على - عليه السلام -:

مَنْ‏ صَلَّى‏ بِأَذَانٍ‏ وَ إِقَامَةٍ صَلَّى‏ خَلْفَهُ‏ صَفَّانِ مِنَ الْمَلَائِكَةِ وَ مَنْ صَلَّى بِإِقَامَةٍ بِغَيْرِ أَذَانٍ صَلَّى خَلْفَهُ صَفٌّ وَاحِدٌ وَ حَدُّ الصَّفِّ مَا بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ ؛

هركس نمازش را با اذان و اقامه بخواند، صفى از فرشتگان پشت سر او به نماز مى ايستند كه دو طرف آن صف ديده نمى شود و هر كس كه نماز خود را با اقامه تنها بخواند، يك فرشته پشت سر او نماز مى گزارد.

 

 لباس تميز براى نماز

قال على - عليه السلام -:

النَّظِيفُ‏ مِنَ‏ الثِّيَابِ‏ يُذْهِبُ‏ الْهَمَ‏ وَ الْحَزَنَ وَ هُوَ طَهُورٌ لِلصَّلَاةِ ؛

لباس تميز غم و ناراحتى را برطرف كرده و آن لباس پاك (مناسب )نماز است .

(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 346)

 

 نماز در مسجد

قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:

الْجُلُوسُ‏ فِي‏ الْمَسْجِدِ انْتِظَارَ الصَّلَاةِ عِبَادَةٌ مَا لَمْ يُحْدِثْ قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ مَا يُحْدِثُ قَالَ الِاغْتِيَابَ ؛

نشستن در مسجد به انتظار نماز عبادت است تا وقتی که (فرد) گناه نکند. پرسیدند: ای رسول خدا چه گناهی؟ فرمود: غیبت.

(الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏2، ص: 357)

 

 سلام بر نمازگزار

قال الصادق - عليه السلام -:

«كُنْتُ أَسْمَعُ أَبِي يَقُولُ: إِذَا دَخَلْتَ‏ الْمَسْجِدَ وَ الْقَوْمُ‏ يُصَلُّونَ‏ فَلَا تُسَلِّمْ عَلَيْهِمْ، وَ سَلِّمْ عَلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ، ثُمَّ أَقْبِلْ عَلَى صَلَاتِكَ وَ إِذَا دَخَلْتَ عَلَى قَوْمٍ جُلُوسٍ يَتَحَدَّثُونَ فَسَلِّمْ عَلَيْهِم‏ ؛

هنگامى كه داخل مسجدى شدى و زمانى كه مردم مشغول نماز هستند، بر آنها سلام نكن ، بلكه بر رسول خدا (ص ) سلام كن و مشغول نماز شو، ولى وقتى وارد بر گروهى شدى كه مشغول صحبت هستند، بر آن ها سلام كن .

(بحارالانوار، ج 76، ص 8 ؛ قرب الإسناد (ط - الحديثة)، متن، ص: 94)

 

لباس نمازگزار

قال الصادق - عليه السلام -:

خير لباسك ما لايشغلك عن الله - عز و جل - بل يقربك من شكره و ذكره و طاعته ؛

نيكوترين لباس آن است كه تو را از ياد خدا غافل نكند (مشغول به غير ننمايد)، بلكه به شكر و ذكر و طاعتش نزديك كند.

(مصباح الشريعه ، الباب السابع ، فى اللناس )

 

 لباس داراى تصوير

قال الصادق - عليه السلام -:

أَنَّهُ‏ كَرِهَ‏ أَنْ‏ يُصَلِّيَ‏ وَ عَلَيْهِ ثَوْبٌ فِيهِ تَمَاثِيل‏ ؛

از امام صادق (علیه السلام ) روايت شده است كه آن حضرت كراهت داشت از اينكه با لباسى كه در آن تصويرى هست نماز بخواند.

(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 317)

 

نماز كامل همراه با صلوات

قال الصادق - عليه السلام -:

من لا يحضره الفقيه ؛ ج‏2 ؛ ص183

إِنَ‏ مِنْ‏ تَمَامِ‏ الصَّوْمِ‏ إِعْطَاءُ الزَّكَاةِ يَعْنِي الْفِطْرَةَ كَمَا أَنَّ الصَّلَاةَ عَلَى النَّبِيِّ ص مِنْ تَمَامِ الصَّلَاة ؛

همانا پرداخت زكات فطره (در آخر ماه رمضان ، مايه تماميت روزه مى باشد، چنان كه صلوات بر محمد (و آل او) باعث تماميت نماز است (يعنى نماز با صلوات و روزه با زكات فطره كامل مى شود.(وسائل الشيعه ، ج 6، ص 221)

 

 شك در نماز

قال الصادق - عليه السلام -:

عَنْ زُرَارَةَ وَ أَبِي بَصِيرٍ قَالا قُلْنَا لَهُ‏ الرَّجُلُ‏ يَشُكُ‏ كَثِيراً فِي صَلَاتِهِ حَتَّى لَا يَدْرِيَ كَمْ صَلَّى وَ لَا مَا بَقِيَ عَلَيْهِ قَالَ يُعِيدُ قُلْنَا لَهُ فَإِنَّهُ يَكْثُرُ عَلَيْهِ ذَلِكَ كُلَّمَا عَادَ شَكَّ قَالَ يَمْضِي فِي شَكِّهِ ثُمَّ قَالَ لَا تُعَوِّدُوا الْخَبِيثَ مِنْ أَنْفُسِكُمْ بِنَقْضِ الصَّلَاةِ فَتُطْمِعُوهُ فَإِنَّ الشَّيْطَانَ خَبِيثٌ يَعْتَادُ لِمَا عُوِّدَ فَلْيَمْضِ أَحَدُكُمْ فِي الْوَهْمِ وَ لَا يُكْثِرَنَّ نَقْضَ الصَّلَاةِ فَإِنَّهُ إِذَا فَعَلَ ذَلِكَ مَرَّاتٍ لَمْ يَعُدْ إِلَيْهِ الشَّكُّ قَالَ زُرَارَةُ ثُمَّ قَالَ إِنَّمَا يُرِيدُ الْخَبِيثُ أَنْ يُطَاعَ فَإِذَا عُصِيَ لَمْ يَعُدْ إِلَى أَحَدِكُمْ ؛

زراره و ابوبصير مى گويند: از امام (امام صادق يا امام باقر عليهماالسلام )پرسيدم : اگر شخصى در نماز شك كند تا آن جا كه نداند چند ركعت خوانده و چقدر باقى مانده است ؟حضرت فرمود: اعاده كند.عرض ‍ كردم او همواره شك مى كند، حتى اگر نماز را اعاده كند.حضرت فرمود: به شكش اعتنا نكند.آن گاه فرمود: شيطان پليد را با شكستن نماز عادت ندهيد (كه شما را فريب بدهد و به وسوسه بيندازد)، زيرا با اين كار، او در شما طمع مى كند، شيطان خبيث و پليد است و به آن چه عادت داده شد، عادت مى كند.پس هرگاه براى يكى از شما وهم و اشتباهى حاصل شود، به آن اعتنا نكنيد و خيلى نماز را نشكنيد، چرا كه اگر چند بار چنين كرد ديگر شك براى او نمى آيد. زراره گفت كه آن گاه حضرت فرمود: آن (شيطان ) خبيث مى خواهد كه اطاعت شود پس اگر از او اطاعت نشد، باز خواهد گشت .

(الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏3، ص: 358)

 

 كليد نماز

قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:

الوضوء مفتاح الصلاة ؛

وضو كليد و وسيله افتتاح نماز است .(نهج الفصاحه ، حديث 1588)

 

رهنمودهاى امام صادق (علیه السلام ) در آداب نماز

قال الصادق - عليه السلام -:

إِذَا قُمْتَ إِلَى الصَّلَاةِ فَقُلِ- اللَّهُمَ‏ إِنِّي‏ أُقَدِّمُ‏ إِلَيْكَ‏ مُحَمَّداً ص بَيْنَ يَدَيْ حَاجَتِي وَ أَتَوَجَّهُ بِهِ إِلَيْكَ فَاجْعَلْنِي بِهِ وَجِيهاً عِنْدَكَ‏ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ وَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ‏ اجْعَلْ صَلَاتِي بِهِ مَقْبُولَةً وَ ذَنْبِي بِهِ مَغْفُوراً وَ دُعَائِي بِهِ مُسْتَجَاباً إِنَّكَ أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ ؛

هرگاه به نماز ايستادى ، پس بگو: بار خدايا من محمد (ص ) را به شفاعت براى برآورده شدن حاجتم به سوى تو آوردم و به وسيله او به سوى تو توجه نمودم ؛ پس مرا به حرمت و عظمت او در دنيا و آخرت وجيه و آبرومند گردان و از مقربين درگاهت قرار بده ، پروردگارا به حرمت پيامبرت نمازم را مقبول فرما، و گناهانم را بيامرز، و دعايم را مستجاب گردان كه به راستى تو آمرزنده مهربانى .

(الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏3، ص: 309)

موضوع سایت رویش: