ارسطو؛ خودگرا یا دیگرگرا ؟

"یکی از مسائل مورد اختلاف میان ارسطوشناسان نسبت نظام اخلاقی ارسطو با دو نظريه خودگرايی و ديگرگرايی اخلاقی است که موجب شکل¬گیری دو خوانش متضاد از نظريه اخلاقی وی گردیده است. براین اساس، برخی ارسطو را خودگرا و برخی ديگری وی را ديگرگرا ¬دانسته¬اند. داوری نهایی درباره این دو خوانش منوط به تمایز میان دو نوع برداشت از نظريه¬های خودگرايی و ديگرگرايی است: برداشت ناظر به تحقق بیرونی این دو نظریه و برداشت کاملا انتزاعی (فلسفی) از آنها. بر مبنای برداشت نخست، امکان تحلیل نظام اخلاقی ارسطو در قالب خودگرایی یا دیگرگرایی از اساس منتفی است، زیرا خودگرایان و دیگرگرایان خیر اخلاقی را مترادف با سود یا لذت می¬دانند نه فضیلت. علاوه بر این، این دو نظریه رویکردی کاملاً صوری به اخلاق هنجاری دارند و هیچ داوری پیشینی درباره مفاهیم اخلاقی را برنمی¬تابند؛ در حالی که ارسطو تصوری کاملاً پیشینی از این مفاهیم دارد و فهرستی مفصل از آنها را به مخاطبان خود ارائه می¬دهد، امّا بر مبنای برداشت دوّم، با توجه به این¬که می¬توان عنصر فضیلت را همچون سود و لذت به عنوان مبنای ارزش¬داوری درباره افعال انسان¬ها در نظر گرفت، بستر اولیه برای تحلیل نظام اخلاقی ارسطو از منظر خودگرایی و دیگرگرایی فراهم می¬شود، هرچند در این صورت هم رویکرد منش¬محور ارسطو در اخلاق در مقابل رویکرد فعل¬محور دو نظریه مذکور، امکان تحلیل نظام اخلاقی ارسطو از منظر خودگرایی و دیگرگرایی را در هاله¬ای از ابهام فرو می¬برد.

فایل ضمیمه: 
پیوستاندازه
دانلود مقاله 424.7 کیلوبیت [2 بار دانلود]414.78 کیلوبایت
موضوع سایت رویش: