تعابير سه‌گانه اخلاق در مختصات فكری دكارت
سال هشتم، شماره دوم، پياپی 22، پاييز و زمستان 1396
طاهره دهقانيان / كارشناسی ارشد فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی tdehghanian@yahoo.com
مهدی بهنيافر / استاديار گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی madibehnai@gmail.com
چکيده
دکارت را پدر فلسفه جديد ناميده‌اند؛ زيرا وی با درانداختن شيوه خود در روش، در پی تأسيس الگوی جديدی از معرفت‌شناسی بود. اين روش در تمام ابعاد فلسفه وی نمايان است به گونه‌ای كه نظام اخلاقی وی بر اين روش استوار است، وی برخلاف شهرتی که در روش به دست آورد، هرگز نتوانست به همان ميزان، در اخلاق که دغدغه وی بود، مقبوليت عام بيابد؛ زيرا وی نتوانست طرحی جامع و منسجم در اخلاق پی ريزی کند. اين پژوهش، به معرفی اخلاق در مختصات فکری وی می پردازد. هدف اين پژوهش، تبيين اخلاق دکارتی در سه حوزه اخلاق موقّت، اخلاق باور و اخلاق دائم می باشد. نتيجه بررسی توصيفی تحليلی هر يک از اين حوزه‌ها، آن است كه اخلاق موقت برخلاف اسمش، اخلاقی پايه برای دو تعبير ديگر اخلاقی مدّنظر ماست. اخلاق دائم را هم بايد «مستنتج» ناميد. در تبيين ارتباط هر يک از اين اخلاقيّات، که به صورت پلکانی قرار دارند، بايد اذعان کرد که نمی توان از اخلاق موقّت، جهشی به سوی اخلاق دائم داشت. اخلاق موقّت، مقدم بر روش، اخلاق باور دوشادوش روش و در نهايت، اخلاق دائم مؤخر از روش دکارتی است. در هر يك از اين عرصه‌ها نقدهايی مطرح شده است.
برای دانلود فایل کامل مقاله به لینک زیر مراجعه فرمایید: