حكمت اوپنیشادی
مشخصات مقاله
عنوان نشریه:
پژوهش های اخلاقی (انجمن معارف اسلامی) : زمستان 1383 , دوره 1 , شماره 1 ; از صفحه 121 تا صفحه 139.
نویسندگان:
محمودی ابوالفضل*
آدرس:
* گروه الهیات دانشگاه آزاد اسلامی قم
چکیده:
اوپنیشادهای كهن از مهم ترین منابع تفكر فلسفی ـ عرفانی هند بوده و هست، به گونه ای كه تقریبا همه مكاتبی كه خود را در چارچوب باورهای سنتی هندو می دانند (مكاتب آستیكه) كوشیده اند حقانیت و اعتبار دیدگاه های خود را با استناد به عباراتی از آنها اثبات نمایند. در این متون كه توجه بسیاری از اندیشمندان در سراسر جهان را به خود معطوف ساخته است، می توان لطیف ترین و دقیق ترین اندیشه های حكمی هندو را مشاهده كرد. این آثار كه به اعتقاد محققان نشان دهنده تركیبی از اندیشه های آریایی و ماقبل آریایی هند است، بیانگر آموزه ها و نگرش های گوناگونی است، اما گرایش كلی آنها نشان دهنده نوعی چرخش از اندیشه ها و آثار پیشین هندو (بویژه وداها در معنای خاص) است، كه می توان آن را چرخش از جهان بیرون به جهان درون و از ظاهر به باطن دانست. مهم ترین آموزه اوپنیشادی تاكید بر وحدت حقیقت (كه آن را برهمن می نامد) و معرفت به "خود" حقیقی انسان یا آتمن به مثابه معبری برای درك و دریافت آن حقیقت یگانه است كه با دیدن پرده های جهل و با عبور از لایه های گوناگون خود های دروغین و غیرحقیقی انسان امكان پذیر می شود.