دستورالعمل آيت الله انصاری همدانی
توصیه های جناب انصاری برای سالك در مسیر سیر و سلوک
الف- آیت الله انصاری اولین قدم در سلوك را تبعیت كامل از شرع مقدس و علمای دین می دانستند و می‌فرمودند كه: « تبعیت كامل از علماء شریعت اولین قدم سالك است و خطر مهمی كه سالك در این مسیر دارد بدبینی به علماء شریعت است. »
ب-برای اگاهی بیشتر به برخی توصیه ها و دستور العمل ها و سفارشات اخلاقی شیخ محمد جواد انصاری همدانی توجه نمایید :
1- جناب استاد كریم محمود حقیقی نقل میكردند كه:
روزی از آیت الله انصاری سئوال كردم، برای تمركز فكر در نماز دستوری به من بفرمایید. ایشان فرمودند: « نوافل را ترك مكن و غذاهای حیوانی كم بخور »
2- آقا در توصیه به شاگردانشان بر نماز شب و انجام فرایض و نوافل تأكید بسیار زیادی داشتند، و به بعضی از شاگردانشان می فرمودند: « اگر نوافلتان ترك شد، قضای آن را بجا آورید. »
3- یكی از شاگردان ایشان نقل نموده اندكه: در اوائل كار ،آقا به من دستور دادند كه هر روز با توجه تام و حضور قلب این آیه شریفه را صدو ده مرتبه تكرار كنم: وَإِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ لاَّ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِیمُ( معبود شما معبود یگانهاى است كه جز او هیچ معبودى نیست [و اوست] بخشایشگر مهربان) آیه 163 سوره بقره
4- به یكی از شاگردان طبق وضعیت حالش دستور می دهند كه: شما فقط ذكرت تعقیبات مختصه ی نماز صبح باشد و ایشان بیان داشته اند تا زمانی كه اینها را می خواندم وضعیتم روشن و خوب بود.
5- یكی از شاگردانش فرموده اند: به ایشان نامه ای نوشتم و دستورالعملی خواستم . آقا در جواب فقط مرقوم فرمودند: نماز شب بخوان و تقوی داشته باش ، امرت ان شاء الله درست می شود.
6- یكی از شاگردانش فرموده اند كه : به آیت الله انصاری عرض كردم در خدمت شما حال ما دگرگون می شود بفرمایید برای دوام حال چكار كنیم؟
فرمودند:ذكر (( یا حَی یا قیوم )) را مرتب تكرار كن،عرض كرم چه تعداد؟ فرمودند: اندازه نمی خواهد، هرچه می توانید بیشتر بگویید.
7- یكی دیگر از شاگردان ایشان بیان نموده اند كه : روزی حضرت آیت الله انصاری به من فرمود: این ذكر را زیاد بگو و تعداد هم نمی خواهد((یا خَیرَ حبیبٍ و مَحبُوبٍ)
8- « ولایت واقعی و دوستی ائمه اطهار(ع) آنجایی مؤثر است كه انسان را سریع و بدون درگیری به معرفت و حقیقت برساند. انسان در سایه آن بزرگواران زودتر به نتیجه می رسد و این اثر ولایت حقیقی است. در حالی كه خود من می بینم تا آخر عمر یك عده ای به خیال خودشان مجالس بر پا كرده و روضه خوانی می كنند و به سر و صورتشان می زنند، ولی وقتی انسان وارد جزئیات زندگیشان می شود می بیند این ها در باب معرفتی آن چنان كه باید نیستند. »
ایشان می گفتند ولایتی كه انسان را به معرفت نرساند و چشم های باطنی انسان را روشن نكند و نتواند آسان حقایق را درك كند، ولایتی خود بافته است و تصویری بیش نیست. »
9- « می فرمودند همان مقدار كه دوستی اهل بیت(ع) می تواند موصل الی المحبوب باشد، همان مقدار هم می تواند برائت از دشمنانشان انسان را به خدا برساند و انسان باید هر دو را داشته باشد.
و این بود كه در صلواتشان همیشه می گفتند: اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجّل فرجهم والعن اعدائهم. و لعنت یعنی همان برائت. »
« ... ایشان در قنوت و ركوع و سجده پس از صلوات، والعن اعدائهم می گفتند و اگر كسی میآمد و یا الله می گفت ایشان ركوع را طول می دادند و عجل فرجهم واحشرنا معهم و العن اعدائهم اجمعین می گفتند. »
10 - « در اذن دخول زیارت امام رضا علیه السلام این فقره وجود دارد كه:
أشهد أنك تشهد مقامی و تسمع كلامی و ترد جوابی...: یعنی شهادت می دهم كه تو جایگاه مرا می بینی و سخن مرا می شنوی و سلامم را باز می گردانی...
وقتی اذن دخول می خوانید، اگر برایتان حالت خضوع و خشوع و بكاء پیدا شود و این حالت را داشتید، بدانید ائمه(ع) شما را قبول كرده اند ولی اگر این حال را نداشتید، صبر و تحمل كنید تا این حال برایتان پیدا شود. »
« ایشان غیر از این كه زیارت عاشورا را زیاد تأكید میكردند، بلكه می گفتند زیارت آل یاسین هم زیاد بخوانید و می گفتند توسل به حضرت كنید و بخواهید كه مشكلات دنیا و آخرت و سیر وسلوك شما را بر طرف كنند، چون حضرت، ولی عصر است و اختیار ما با اوست. »
11- ایشان در مورد پرهیز از مكروهات می فرمودند:
« مكروهات، قرقگاه معصیته. آدم را تا لب جهنم می بره و از كجا معلوم كه هلت نده تو ؟ پس سعی كنید از مكروهات بپرهیزید...»
آقای انصاری خود به لزوم استاد تأكید خاصی داشتند و می فرمود:
« بدون استاد، راه بسیار مشكل است. اما هر كس كه طلب حقیقی داشته باشد، حتماً متحیر نمی ماند. خداوند غیور است و طالب را رها نمیكند. و من اگر یك نفر طالب توحید رو سراغ داشته باشم هر جای دنیا كه باشد به سراغش می روم. »
« خدای تعالی بخل ندارد و اگر كسی شرائط تقوی را در خودش ایجاد كند خداوند استاد كامل را به او می‌رساند ولو اینكه از آن طرف عالم باشد. »
منبع : كتاب در كوی بی نشانها