مفهوم انصاف در اخلاق اسلامی و نسبت آن با قاعده زرين

نویسندگان:  قرائی سلطان آبادی احمد, نظری توكلي سعيد
 
چکیده: 

چکيده فارسي:
آموزه اخلاقی «با ديگران تنها به گونه ای رفتار کن که رضايت می دهی در همان موقعيّت با تو رفتار شود»، در روايات اسلامی به «انصاف» و در نظام های اخلاقی معاصر، به «قاعده زرين» شهرت يافته است. به رغم تشابه معنايی اين دو با هم و فراگير بودن آنها در تمام ساحات رفتاری انسان، از يک سو شاهد ابهام در جهاتی از موضوع و طرح کلّی آن هستيم و از سوی ديگر، تعارض ها و سوء فهم هايی مشاهده می شود که در نظام های اخلاقی معاصر همچنان محل توجه و نظر است. تحليل و تطبيق يافته های موجود نشان می دهد که مفهوم «انصاف» با «قاعده زرين» همپوشانی دارد و با تحليل سيستمی معنای مشترک آن دو، يعنی داشتن انتظار معقول و مشروع از خود و ديگری در صورت قرار گرفتن در موقعيت های فرضی مشابه، می توان الگوی رفتاری مناسبي برای زيست فردی و اجتماعی به دست داد.

چکيده عربي:
القاعدة الأخلاقية «عامل الناس بمثل ما تحب أن يعاملوك» تعرف في الأحادث الإسلامية بقاعدة الانصاف، وتشتهر في النظم الأخلاقية المعاصرة باسم «القاعدة الذهبية». ورغم التشابه بين هذين الاصطلاحين من حيث المعني، وشمولهما لجميع ميادين السلوك الانساني، غير أننا نلاحظ وجود غموض في بعض جوانب هذا الموضوع وطرحه بشكل عام من جهة، ومن جهة اخري هناك تعارض وسوء فهم يكتنف هذا المفهوم في النظم المعاصرة. يتضح من خلال التحليل ومقارنة المعطيات الموجودة، وجود تدا خل بين مفهومي الانصاف والقاعدة الذهبية. وعند تحليل نظام المعني المشترك بينهما؛ بمعني أن يكون هناك توقع معقول ومشروع من الذات ومن الآخر حينما يكونان في مواقع افتراضية متشابهة يمكن من خلال ذلك التوصل إلي نمط سلوكي مناسب للحياة الفردية والاجتماعية.

 
منبع: نشریه پژوهش نامه اخلاق :   تابستان 1394 , دوره  8 , شماره  28 ; از صفحه 41 تا صفحه 56 .

فایل ضمیمه: 
پیوستاندازه
دانلود مقاله 315.7 کیلوبیت [9 بار دانلود]308.32 کیلوبایت
موضوع سایت رویش: