غلام حيدركوشا

چكيده

دين به معنای «مجموعه‌ا‌‌ی از اعتقادات، احكام و اخلاق دارای خاستگاه قدسی و وحيانی» و اخلاق به معنای «مجموعه‌ای ناظر بر صفات و رفتارهايی ‌كه قابل اتصاف به خوبی و بدی»است با يكديگر مرتبط‌اند و نيازهای يكديگر را برآورده میسازند. از اين‌رو، هريكی در قلمرو ديگری نقش‌ها و كاركردهايی دارد. دين در سه حوزه «معرفت»، «توجيه» و «معيار» دارای كاركرد است. كه درتبيين خوبی و بدی و همچنين ذكر احكام جزيی اخلاقی، عقل را ياری رسانده و اهداف اخلاقی را بيان مینمايد؛ جاودانگی اصول اخلاقی با دين تضمين میشود؛ رفتارهای ايثارگرايانه، از خودگذشتگی، جود و...تنها با اعتقاد به خدا و حساب و جزای اخروی توجيه‌پذير میشود و همچنين تحسين و تقبيح خداوند به عنوان ناظر آرمانی در اخلاق، محملی برای موجه ساختن رفتار اخلاقی به شمار میرود. امرالهی به عنوان معيار احكام اخلاقی با مسائلی نظير نسبيت و تغيرپذيری خوبی و بدی همراه است. اما شكل رساتر معيار دينی اخلاق اين است كه رضايت خداوند را به عنوان مصداق اتَم سعادت در اخلاق مطرح كرده و میپذيرد كه در نهايت قرب و رضايت خداوند معيار نهايی در اخلاق است.