ویژگی های شخصیتی علامه حاج شیخ محمد تقی بهلول

اخلاق پیامبر گونه
یک روز در حالی که مشغول صحبت کردن با معظم له بودم ایشان پایش را بلند کرد و گفت: می دانی چرا جوراب نمی پوشم ؟! عرض کردم: نه.
فرمود: می دانی چرا لباس ساده ای می پوشم ؟!
عرض کردم: خیر نمی دانم.
فرمود: چون ما بزرگ و امام مردم هستیم باید در حدّ ضعیف ترین مردم باشیم تا ا گر کسی مثلاً لباسی نداشت خجالت نکشد و بگوید که تازه لباس نداشتن که عیب نیست بهلول هم ندارد.

قدرشناسی
یک روز که خدمتشان بودم شروع به شعر خواندن نمود و آن شعری در مدح پادشاه افغانستان که سروده بودند قرائت کردند از ایشان پوزش خواستم و عرض کردم: شما که میانه خوبی با سلاطین و پادشاهان ندارید چطور مدح این پادشاه می کنید و حال آنکه شما را هم 31 سال زندانی کرده است؟
فرمود: او حقّ به گردن من داشت، چرا که حقّ من و جزای من مرگ بود ولی او مرا نکشت و مرا زندانی کرد و من هم او را مدح کردم.

سحرخیزی
معظم له می فرمود: نماز شب خیر دنیا و آخرت دارد وقتی می گوییم بخوانید دلیل هم دارد که خیر دارد مثلا زمانی که ما در مدرسه فیضیه با بقیه رفقا درس می خواندیم روزگار ما خیلی به سختی می گذشت یک سال که شب نیمه شعبان مصادف با ایام زمستان بود و هوا به حدّی سرد بود که آب در چند ثانیه یخ می زد در مجلس جشنی که به مناسبت میلاد حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف تشکیل شده بود شرکت کردم و وقتی به مدرسه برگشتم در مدرسه و حرم بسته بود وهوا خیلی سرد و از طرفی ما هم مقیّد به خواندن نماز شب بودیم لذا جلو در حرم امدم و شروع به نماز خواندن کردم نماز که تمام شد یک مرد ترک زبان جلو امد و پرسید :حرم کی بازمی شود؟ گفتم یکی دو ساعت دیگر گفت : دوستانم منتظرم هستند که باید بروم شما لطف بفرمایید این شمعها را بگیرید و هر شب جاهایی از حرم که تاریک است از طرف من روشن کنید.
من شمعها را گرفتم بعد آن شخص مقداری پول به من داد و رفت که وقتی من توجه کردم دیدم 500 تومان که در آن زمان مبلغ قابل توجهی بود به من داده است که با آن 500 تومان خیلی از مشکلات ما حل شد بله این نمونه از خیر دنیا و آخرت نماز شب است.

تواضع وهمدردی
امام صادق (علیه السلام) فرمودند : تواضع اصل و اساس هر شرف است.
و همچنین علامه بهلول می فرمود: زمانی در مشهد به منزل یکی از آشنایان رفتیم اتفاقا شبی بارانی بود و خانم هم زایمان کرده بود و چند تا بچه آورده بود شوهرش هم در منزل نبود متوجه شدم حالش مساعد نیست به او گفتم : شما بخوابید من از بچه ها نگهداری می کنم او که خوابید نصف شب دیدم بچه ها خیلی گریه میکنند فهمیدم خودشان را کثیف کرده اند امدم داخل حیاط که کهنه را بیاورم و انها را پاک کنم اما متاسفانه باران امده و همه آنها را خیس کرده بود به داخل اتاق برگشتم و عبای خود را چهار تکه کردم و به وسیله انها بچه ها را تمیز کردم و انها را قنداق نمودم اذان صبح که به طرف حرم حضرت رضا (علیه السلام) حرکت کردم مشغول دفع سگها بودم که سیدی آمد و سگها را ردّ کرد و به من گفت: کسی که تا صبح از بچه های ما مراقبت کرده ما قادر نیستیم چهار تا سگ را از او دفع کنیم ! بعد هم غیب شد.

احترام به سادات
این عارف گرانمایه همواره اعتقاد و علاقه و احترام خاصی برای ذریه رسول الله قائل بوده و احترام به سادات را الزامی می دانست بارها این مطلب از ایشان مشاهده شده است.
جناب اقای ((سید محمد میری)) یکی از دوستان ایشان می گفتند: که چند وقت پیش یکی از سادات به بنده گفته بود که فلان روز بعد از نماز مغرب و عشا اقا را بیاور تا در منزل ما روضه ای بخوانند.
ما هم حسب الامر سید مطلب را به آقا رساندم اول فرمود: مانعی نیست و قبول کرد اما روزی که قرار بود شبش به منزل شخص مذکور برویم فرمود: زنگ بزن بگو امشب نمی آییم وقتی دیگر خواهم آمد بعد از گفتن این مطلب قرار بود استراحت بکند کمی دراز کشید بعد از خواب مختصری بلند شده و فرمود: زنگ بزن بگو که امشب می آییم همین امشب.
بعد ایشان فرمود: در خواب به ما گفتند که چرا سید را ناراحت کردی و ما هم تصمیم گرفتیم که رضایت او را جلب کنیم.

عزم جذم
اراده وعزم در تصمیم گیریها از امور مهمی است که هر کسی دارای چنین صفتی باشد در پیمودن راه های موفقیت و فتح قله های تکامل و معنویت گوی سبقت را از همگان می ربایند.
معظم له نیز در قوت اراده و تصمیم گیری ها بسیار دقیق و استوار هستند مثلا اگر دریک لحظه اراده رفتن به جایی را داشته باشد بدون هیچ تردیدی میروند.
این مطلب مدت ها فکر مرا مشغول کرده بود تا اینکه یک روزهمین موضوع را از ایشان سوال کردم در جواب من فرمود: من هر کاری را که بخواهم انجام بدهم قبل از اذان صبح خوب فکر می کنم و کارهای فردای خود را تنظیم می کنم و اگر در بین روز امری پیش آید که ما پیش بینی نکرده باشم دقت می کنم هر چه رضای خدا در آن باشد همان را انجام می دهم و کار به کار کسی ندارم رضایت خدا مهم است و بس.
 
عشق به امام(ره)
در یک سفری از تهران به قم همراه ایشان بودم وقتی به ترمینال رسیدیم فقط یک اتوبوس مانده بود که ان هم جا نداشت اقا از بنده سوال کردند : چرا با همین ماشین نمی رویم ؟ گفتم:
صندلی خالی ندارد فقط بوفه مانده فرمودند : برویم بالا برویم بالا لذا اطاعت امر کردیم و رفتیم در بوفه اتوبوس نشستیم اتفاقا مسافرت با لذتی بود.
در بین راه از ایشان سوال کردم بعضی ها می گویند شما گفته اید رهبری حق من بود نه امام اما امام یک چیزی داشت که من نداشتم آیا حقیقت دارد؟
بعد از شنیدن این کلمات عصبانی شدند و فرمودند : اینها می خواهند بین من و امام را به هم بزنند من یکی از فدائیان امام بوده ام و هستم اینها دشمنان انقلابند من رهبری را دوست دارم من نگفته ام و نخواهم گفت.
در علاقه ایشان به امام می توان به این نکته اشاره کرد که معظم له اشعار زیادی((به وزن شاهنامه)) در مدح امام سروده اند که به نام ((خمینی نامه)) شهرت دارد.


خمینی خروشان ولی با وقار امام خردمند پرهیزکار  زعیم شجاع و کریم سخی که دین یافت از همتش فرّهی
گر آن همت و قهرمانی نبود                          در این روز از دین نشانی نبود  

اشعار فوق از دیوان خمینی نامه علامه شیخ محمد تقی بهلول می باشد.
این دیوان در ابتدا با حمد و ثنای الهی آغاز و با نعت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) ادامه می یابد.

علت ترک چای
جناب حاج شیخ محمد تقی بهلول با کشیدن سیگار وخوردن چای بسیار مخالف است یک روز بنده (سید عباس موسوی مطلق) از ایشان سوال کردم که چرا شما چای نمی خورید و به خیلی این سفارش را می کنید؟
در جواب حقیر فرمودند : به دو علت چای نمی خورم یکی از لحاظ اقتصادی خیلی به ضرر خانواده است و یکی به خاطر حکایتی که از کودکی شنیده ام و ان اینکه شنیدم در کودکی که ناپلئون رئیس جمهور فرانسه در زمان سلطنت خود به ملت خود اعلام می کند اگر می خواهید ملت مسلمان را از پای در اوریم هر خانواده فرانسوی یک صندوق در خانه خود نصب کتد و اگر خرج روزانه ان از فلان مبلغ بالاتر است فلان مقدار بپردازند مردم فرانسه با توجه به بغضی که نسبت به مسلمانان داشتند همین کار را انجام دادند بعد از یک سال دوباره ناپلئون بناپارت دستور میدهد مبالغ جمع شده را زیر نظر کمیته هایی جمع آوری کنند پس از جمع آوری آن مبلغ هنگفتی به دست می آید بعد از شمارش مبالغ ناپلئون به مردم خود می گوید :مرحله بعدی کار ما این است که در کشورهای مسلمان دو چیز کم است یکی مدرسه و یکی درمانگاه ما هم با همین مبالغ تعداد زیادی مدرسه و درمانگاه در کشورهای مسلمان می سازیم پس از آماده سازی طرحها ناپلئون می گوید: حالا هم فرهنگ خود را ترویج می کنیم و همه آنها را معتاد می کنیم ؟و هر وقت دیدید بچه آنها صبح از خواب بلند می شود و قبل از هر چیز طلب چای کرد ما به مقصود خود رسیده ایم.
جناب شیخ فرمودند : بعد از اینکه این قصه را شنیدم دیگر به هیچ وجه چای نخوردم و الان بیش از هشتاد سال است که لب به چای نزده ام.

همیشه انجام داده ام وهیچ وقت ترک نکرده ام
ایشان می فرمودند : من در تمام عمرم یک عمل را ترک کرده ام و اصلا انجام نداده ام و تحت هر شرایطی بجا آورده ام و از این دو کار برکات زیادی دیده ام و آن را به همه سفارش می کنم آنکه ترک کرده ام دروغ است و آنکه ترک نکرده ام نمازشب است.
حقیر (سید عباس موسوی مطلق) شبهای زیادی را با ایشان سپری کرده ام شاید تا صبح بین یک ساعت یا دو ساعت بیشتر خواب نداشتند و هر ده دقیقه یک ربع بلند می شدند می نشستند یکی دو ساعت قبل از نماز صبح کاملاً بیدار و مشغول تفکر و یا تلاوت قرآن و نماز می شدند.
چه خوش سروده است سعدی شیرازی:


دوش مرغی به صبح می نالید    عفل و صبرم ببرد و طاقت و هوش
یکی از دوستان مخلص را     مگر او از من رسید بگوش
گفت باور نداشتم که تو را        بانک مرغی چنین کند مدهوش
گفتم این شرط ادمیت نیست      مرغ تسبیح گوی و من خاموش



حافظه قوی ایشان
ایشان از حافظه عجیبی برخوردار بودند که اگر حقیقت مطلب را دریابیم کمتر کسی را می بینیم که با این کهولت سن این همه مطلب را حفظ داشته باشد و خودشان هم تصریح نموده بودند: حافظه ای داشتم که نمونه اش در دنیا نبود.
فهرستی از موضوعاتی در ذهن حفظ نموده اند:

1- قرآن مجید (با توجه به اینکه ایشان در هفت سالگی حافظ قرآن شدند اما هنوز بر حفظ و قرائت آن همّت می گمارند)
2- بسیاری از خطبه های نهج البلاغه
3- بسیاری از دعاهای کتاب نفیس صحیفه سجادیه
4- بسیاری از دعاهای مفاتیح الجنان از جمله دعای جوشن کبیر،دعای عدلیه، دعای مشلول، دعای کمیل، زیارت عاشورا، مناجات شعبانیه، اعمال ماه شعبان و رمضان دعای ابو حمزه ثمالی، دعای عرفه و...
5- 200 هزار بیت شعر که حدودا 120 هزار بیت آن سروده خود معظم له است حدود سی هزار بیت متعلق به بی بی دو عالم حضرت فاطممه زهرا (سلام الله علیها) می باشد و بخش قابل توجهی از آن هم اشعار زیادی است در مدح امام خمینی(ره) که بر وزن شاهنا مه است و نام آن ((خمینی نامه )) است.
 6- تعداد زیادی از کتابهای ادبی و فقهی و حوزوی
7- کتاب منظومه سبزواری.

دائم السفر بودن ایشان
معظم له هیچگاه بیش از ده روز در مکانی نمی ماند حتی در سفرهای خارجی خود به هندوستان، پاکستان، افغانستان، سوریه و مکان های دیگر هم بیش از ده روز نمی ماند و در نتیجه نماز و روزه ایشان کامل بود در جواب سوالی که پرسیده بودند: منزل شما کجاست؟ فرمود: همه دنیا منزل من است.
و در واقع این کار ایشان مستلزم توکلی بسیار قوی است آری براستی بهلول از جام سر به مهر الهی که توکل باشد نوشیده است که اینچنین همه جا را منزل خود می داند و در کارها به این کیفیت بر حضرت حق توکل می کند.

نداشتن زن و فرزند
ایشان پس از آنکه به عللی از همسر خود، برای مبارزه با رژیم ستم شاهی جدا شد دیگر زن اختیار نکرد و چون در همان ازدواج صاحب فرزند نشده بود لذا تا پایان عمر بدون زن و فرزند زندگی کردند.
گر چه از نظر بزرگان ازدواج و تشکیل خانواده یکی از فضائل اخلاقی است اما از آنجایی که ضرورت ازدواج و تشکیل خانواده در صورتی است که انسان خطر و قرار گرفتن در دام گناه را بکند بنابر این بر کسانی که قدرت کنترل خود را داشته باشند و داری ملکات نفسانی قوی باشند واجب نیست.
به همین خاطر مراجع عظام تقلید وجوب ازدواج را در صورتی دانسته اند که شخص مجرد بر اثر طغیان قوای جنسی در مهلکه گناه قرار گیرد و الا اگر شخصی در معرض گناه قرار نگیرد و قدرت کنترل خود را داشته باشد ازدواجش واجب نیست.
از باب نمونه به نام برخی افراد صالح و وارسته ای که در طول زندگی ازدواج نکرده بودند امّا در عین حال راه های سیر وسلوک الی الله را طی کرده بودند اشاره می کنیم:
1- حضرت عیسی (علیه السلام)
2- آیت الله سید جمال الدین اسدابادی (رحمه الله علیه)
3- حکیم حاج محمد خراسانی معروف به حکیم خراسانی (رحمه الله علیه)
4-  عارف نامی آیت الله کاشانی (رحمه الله علیه)

نوع غذای ایشان
غذای ایشان بسیار شگفت انگیز بود چرا که در طول عمر طولانی خود چیزی جز ماست و برخی از میوه جات انهم به صورت کم میل نفرموده اند فقط زمستان شلغم و در تابستان انار به ان اضافه شده است و معتقد بر این است که ماست تمام نیاز بدن را تامین می کند در تمام میهمانی ها که معظم له را دعوت می کردند غذاهای رنگارنگی تهیه می کنند که ایشان همیشه و درهمه حال به نان و ماست خود اکتفاء می کردند.
 
نداشتن مسکن و ماوای
ایشان مکان مشخصی نداشت و پس از آزادی از زندان افغانستان و مراجعه به ایران مسکن و ماوایی برای خود اختیار نکرد و همیشه در حال مسافرت بود و می فرمود: همه دنیا متعلق به خداست و من همه جا را منزل خود می دانم و چه زیبا سروده است مرحوم فیض کاشانی زبان حال این افراد را


ندارم خان و مانی حسبی الله نخواهم اب و نانی حسبی الله          من از کون و مکان بیزار گشتم شدم در لا مکان حسبی الله
جهان را خط بیزاری کشیدم چو خود گشتم جهانی حسبی الله        نبستی طرفی از جان و نه از دل نه دل خواهم نه جانی حسبی الله
مرا جانان پسند امد نخواهم نه اینی و نه انی حسبی الله       نمی گیرم چو در دست من امد به موی او جهانی حسبی الله
 


دائم الصوم بودن
گذشته از ویژگی های ارزشمندی که در ایشان قرار دارد روزه داری و اهمیت به ان از اموری است که به معنویت ایشان رونق بخشیده است ایشان در تمام مدت سال بجز روزهای حرام روزه می گرفتند.
فقط در یکی دو سال آخر عمر ، بعد از تصادفی که برای وی رخ داد بر اثر ضعفی که بر وی مستولی شد بعضی از روزها از روزه گرفتن خوداری می کردند، البته باز با همین حال ایشان معتقد است بیش از دو وعده غذا در طول روز خوردن چیزی مهمل و زائد است.
نگارنده این مقاله (سید عباس موسوی مطلق) زمانی ،علت سلامتی ایشان را سه چیز حدس زد، روزه گرفتن و نان و ماست خوردن و زیاد راه رفتن ( پیاده روی ) که الحمدالله حدسم درست بود و خود ایشان تایید نمودند.

طی الارض
بنده (سید عباس موسوی مطلق) و خیلی دیگر از افراد راجع به قضایایی از داشتن مقام طی الارض از ایشان سوال می کردیم ولی معظم له انکار می کردند گرچه ما هم قضایایی شنیده بودیم و به برخی از انان اشاره کرده ایم.
تا اینکه به محضر ایت الله سید عباس کاشانی رسیدیم معظم له فرمود: شیخ بهلول خیلی از اسرار مگو را به من گفته اند و از ان جمله قضیه طی الارض ایشان بود که البته اول انکار کردند ولی من دلیل آوردم و ایشان قبول کردند.

چه کنیم که امام زمان (علیه السلام) را ببینیم؟
از معظم له سوال شد که چه وقت می شود خدمت امام زمان(عج) مشرّف شد ؟ فرمود: با تقوا باشید وقتی که بین شما و حضرت سنخیت باشد. سپس فرمود: دیدن امام زمان مهم نیست مهم این است که او ما را ببیند خیلی ها هم حضرت علی (علیه السلام) را دیدند اما دشمن او شدند اگر کاری کردیم که نظر آنها راجلب کنیم آن ارزش دارد.
همین سوال را از عارف نامی آیت الله سید عبدالکریم کشمیری کردم. ایشان نیز همین جواب را دادند یعنی فرمود: با تقوا باشید خدمت امام زمان می رسید معظم له درباره آیت الله سید عبدالکریم کشمیری می فر مود: آدم صاحب نفسی است خیلی اهل دل است از خیلی وقت پیش اورا می شناختم.

موضوع سایت رویش: