چكيده

ديدگاه‏هاي هويت ـ ‏شخصيت و ديدگاه‏هاي رفتاري در رشد اخلاقي در چارچوب دو سنت متعارض روان‌شناختي قرار دارند: سنت روان تحليل‌گري و سنت رفتارگرا. در حالي كه رفتارگرايان به شدت عينيت‏گرا و متمركز بر رفتار مشهود هستند، روان‌شناسان تحليلي، ذهن ناهشيار و هيجانات را موضوع بررسي‏هاي روان‌شناختي خود قرار داده‏اند. اين تفاوت اساسي در موضوع و بالتبع روش‏شناسي، به حوزه تحول اخلاقي نيز كشيده شده است. در اين مقاله، تلاش بر اين است تا به ماهيت و فرايند تحول اخلاقي از منظر اين دو سنت توجه شده و نظريه‌‌هايي كه در چارچوب اين دو سنت قرار مي‏گيرند، مرور شود. البته در نظريه‌هاي جديد هر دو سنت، نوعي همگرايي مشاهده مي‏شود؛ روان‌شناسان تحليلي، به طور روز‏افزوني به تأثير عوامل محيطي و فرهنگي توجه نشان مي‏دهند و رفتارگرايان، به تدريج، نقش عوامل سرشتي را به رسميت مي‏شناسند. مقايسه اين دو سنت مي‏تواند رهيافت‏هاي جديدي را در چارچوب هريك ارائه كند.