محمد حسين‌زاده يزدی / استاد گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی (ره)      mohammad_h@qabas.net
محمود شريفی / كارشناس ارشد عرفان اسلامی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی (ره)      m-sharifi35@mihanmail.ir
 
چکيده
مفاهيم اخلاقی، از اين جهت که مثل مفاهيم فلسفی مشهور جزو معانیاند، نه صور و مابازای خارجی دارند، نه ذهنی، شباهت زيادی به معقولات ثانيه فلسفی دارند؛ اما ازآنجاکه اولاً تحقق خارجی محکی مفاهيم اخلاقی، دائرمدار فعل ارادی انسان است و ثانياً مصداق‌يابی آنها دائرمدار قصد فاعل است، از مفاهيم فلسفی مشهور فاصله پيدا میکنند. اين تفاوت باعث شده حکمای مسلمان، مفاهيم و گزاره‌های فلسفی مربوط به فضای هستیشناختی را ذيل حکمت نظری و مفاهيم و گزاره‌های مربوط به فضای ارزش‌شناختی را ذيل حکمت عملی بحث کنند. در اين مقاله، ضمن تحقيق درباره حقيقت مفاهيم فلسفی، سنخ مفاهيم اخلاقی و فرق آنها با مفاهيم فلسفی مشهور را بررسی کرده‌ايم. وجود تمايز اساسی بين اين دو دسته مفاهيم، باعث شده است، از مفاهيم فلسفی مشهور با عنوان «معقولات ثانيه هستیشناختی» و از مفاهيم اخلاقی و هر مفهوم مربوط به وادی عمل ارادی همراه با قصد انسان، با عنوان «معقولات ثانيه ارزش‌شناختی» تعبير شود.
 

برای دسترسی به متن کامل این مقاله به لینک زیر مراجعه نمایید:

http://marefateakhlagi.nashriyat.ir/node/231