نویسندگان:  كاتوزيان ناصر*
 
 * دانشكده حقوق، دانشگاه تهران
 
چکیده: 

براي فهم رابطه اخلاق و حقوق بايد مفهوم آنها را بشناسيم. حقوق مجموعه قواعد الزام آور کلي است که به منظور ايجاد نظم و عدالت بر يک جامعه حکومت مي کند و از طرف دولت تضمين شده است. بنابراين قواعد حقوق الزام آور است. حقوق مجموعه اي از بايد و نبايد؛ است. قاعده اي رفتاري و کلي است. بنابراين تصميماتي که مجالس مقننه در مورد خاص مي گيرند حقوق نيست زيرا حقوق بايد کلي باشد، تمام کساني که مصداق آن هستند بايد تابع آن باشند. حقوق دو هدف دارد که گاه با هم متعارض هستند: 1- ايجاد نظم 2- استقرار عدالت. اين دو بدون ديگري فايده مطلوب را ندارند. اساس عدالت بايد بر زمينه نظم باشد. اما موضوع اصلي مورد بحث اخلاق است:
قواعد اخلاقي تکيه بر وجدان شخص دارد، يعني اعتبار اين قواعد از درون تضمين مي شوند نه از برون در حالي که قواعد حقوق از طرف دولت تضمين مي شود.
در ادامه اين مقاله به تفاوت هاي معرفت شناسنامه اخلاق و حقوق و همچنين به پاره اي از موارد و مصاديق اخلاق اجتماعي در حمل اشاره گرديده است.

منبع : نشریه اخلاق در علوم و فناوري :   بهار و تابستان 1386 , دوره  2 , شماره  2-1 ; از صفحه 85 تا صفحه 88 .
http://www.sid.ir/FileServer/JF/70913860212