نویسندگان:  خالقی نرگس*
 
 * گروه کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه قم
 
چکیده: 

زمينه: اخلاق پژوهش، شاخه ای از اخلاق حرفه ای است و به اصول اخلاقی ای که پژوهش را از آغاز تا پايان کار هدايت می کنند، می پردازد. تاکنون، بيشترين توجه به اخلاق پژوهش در حوزه پزشکی بوده است، در حالی که به نظر می رسد اخلاق پژوهش در حوزه علوم اجتماعی و انسانی، به اين دليل که يافته ها و نتايج اين گونه پژوهش ها، هم به فرد و هم به محيط فراتر از جامعه علمی مربوط می شود و با ابعاد مختلف زندگی بشر در ارتباط است، اهميّت بيشتری دارد. از اين رو، هدف مقاله حاضر، پرداختن به اخلاق پژوهش در حوزه علوم اجتماعی و تاکيد بر لزوم تدوين انجمن هايی يا کميته هايی به منظور نظارت بر مسايل اخلاقی پژوهش است.
روش كار: پژوهش به روش کتابخانه ای و با جستجو در پايگاه های اطلاعاتی به انجام رسيده است.
نتيجه گيری: پس از بررسی اخلاق پژوهش در حوزه علوم اجتماعی از سه بعد: ارتباط با مشارکت کنندگان در پژوهش (آزمودنی انسانی)؛ ارتباط با جامعه (انتشار نتايج پژوهش) و ارتباط با پژوهشگر، می توان نتيجه گرفت: با توجه به اين که پژوهش های حوزه علوم اجتماعی، در حوزه موضوع، روش ها و رويکردهای روش شناسی متنوع هستند، انجام گام به گام پژوهش، زير نظر کميته های اخلاق پژوهش (که از سوی دانشگاه ها، موسسات و نهادهای مرتبط با حوزه پژوهش و انجمن های علمی در رشته های علوم اجتماعی ايجاد شده اند)، ضروری به نظر می رسد. در پايان، ايجاد چنين انجمن هايی به منظور سر و سامان دادن به وضعيّت اخلاق پژوهش در ايران نيز پيشنهاد می شود.

 
منبع : نشریه اخلاق در علوم و فناوری :   بهار و تابستان 1387 , دوره  3 , شماره  2-1 ; از صفحه 83 تا صفحه 92 .
http://www.sid.ir/FileServer/JF/70913870209