سیداحمد فقیهی

چكیده

سعادت دنیا و آخرت انسان در گروه تزكیه نفس می‌باشد كه در اصطلاح از آن به «تربیت اخلاقی»، یاد می‌شود. در این مسئله، یافتن روش‌ها و تنظیم آنها امری ضروری است. در این مقاله، سعی شده است الگویی برای روش‌های تربیت اخلاقی ارائه شود. روش‌ها بر اساس حقیقت شكل‌گیری عمل، و همراه با نظم منطقی و عملیاتی و با در نظر گرفتن درجات مختلف مردم و توان آنها تنظیم می‌شوند. و با توجه به اینكه عمل اختیاری بر سه امر بینش، گرایش و قدرت تصمیم‌گیری و عمل مبتنی می‌باشد، روش‌ها از این جهت به سه دسته تقسیم ‌می‌شوند. از یك سو، عوامل مؤثر در تربیت اخلاقی به عوامل زمینه‌ساز، ایجابی و رفع موانع تقسیم می‌شوند. و در نتیجه، از این جهت هم روش‌ها به سه دسته دیگر تقسیم می‌شوند و همچنین با توجه درجات مختلف مردم حداقل سه درجه در نظر گرفته شده و روش‌ها از این جهت نیز به سه دسته دیگر تقسیم خواهند شد. از مجموعه این مقدمات و حاصل ضرب دسته‌بندی‌های یاد شده، الگوئی با بیست و نه دسته از روش‌ها به دست می‌آید. ویژگی‌های این الگو دارد، عبارتند از: عمومیت، نظم منطقی، تأكید بر بعد شناخت، و تشكیكی و طولی بودن روش‌ها.