عنوان عربی:  (التأثير التربوي للصراط المستقيم في القرآن والاحاديث)
عنوان نشریه: 
پژوهش نامه اخلاق :   پاییز 1394 , دوره  9 , شماره  29 ; از صفحه 83 تا صفحه 98 .

نویسندگان: 
حاجی بابایی حمیدرضا*
آدرس:  
* دانشگاه تهران
چکیده: 
چکیده فارسی:
قرآن تربیت را به معنای تهذیب و فزونی مقام معنوی به کار برده که پیگیری تربیت و نقش صراط مستقیم در آن، میدان وسیع تحقیقی نخواهد داشت؛ ولی کاربردهای این اصطلاح از ریشه «ر ب ب»، که در معنای مصدری آن، معادل پرورش گرفته شده و مالکیت و تدبیر در آن نهفته است، با مفهوم «ربیت» و «ربانیت» و تبیین ربوبی شدن و ربوبی نمودن انسان از طریق صراط مستقیم، به زیبایی به تصویر کشیده شده است. صراط مستقیم، راه دارای وحدت و منطبق با حقیقت است و هدایت به آن، هدایت به مراتب یا تثبیت در مراتب آن خواهد بود. قرآن با نشان دادن صراط مستقیم به منزله دین کامل، تربیت را شناخت خدای جهان و رب یگانه دانستن او و نیز پذیرش اوامر و نواهی وی و عمل به آنها معرفی می نماید. از این منظر، به هر میزان که انسان ربوبی شود، در مسیرتربیت قرار می گیرد. بر همین اساس، اعمال عبادی، علمی، اجتماعی، جسمی و عاطفی متربی، براساس نقش تربیتی صراط مستقیم که منطبق با ربوبیت توحیدی است. سوال اصلی ما در این پژوهش این است که نقش اصلی صراط مستقیم در تربیت انسان چیست؟ از یافته های این پژوهش این است که نقش صراط مستقیم، ربوبی شدن و ربوبی ساختن انسان است که هدف خلقت به شمار می رود.
چکيده عربي:
استعمل القرآن الکريم التربية بمعني التهذيب وزيادة المقام المعنوي، بحيث ان تعقّب التربية وتأثير الصراط المستقيم فيها لا تتوفر فيه مساحة واسعة للبحث؛ غير أن استعمالات هذا الاصطلاح المشتق من المصدر «رَبَ بَ» الذي ينطور علي معاني الرعاية والتدبير والملکية، جري تصويرها علي نحو جميل بمفهوم «الربّية» و «الربّانية» و تبيين ربوبية الانسان و جعله ربوبياً عن طريق الصراط المستقيم.
الصراط المستقيم طريق ذو وحدة ويتطابق مع الحقيقة، والهداية به هداية إلي مراتبه أو تثبيت في مراتبه. إنّ القرآن بدلالته علي الصراط المستقيم بمثابة دين کامل، يعتبر التربية معرفة برب العالمين إلهاً واحداً و طاعته والعمل بأوامر و نواهيه. و في ضوء هذه الرؤية کلّما کان الانسان اکثر ربوبية فذلک يعني مسيره علي طريق التربية. و علي هذا الأساس فان الأعمال العبادية، والعلمية، والاجتماعية، والجسمية، والعاطفية للمتبري تأتي وفقاً للدور التربوي للصراط المستقيم الذي يتطابق مع الربوبية التوحيدية. السؤال الأساسي الذي يثيره هذا البحث و يتولي مهمة الاجابة عنه هو: ما التأثير الأساسي للصراط المستقيم في تربية الانسان؟ و کان من الامور التي توصل إليها هذا البحث هو ان تأثير الصراط المستقيم يتجلّي في کون الانسان ربوبياً و في جعله ربوبياً. و هذا هو الهدف من الخِلقة.
 
 

https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=264534