نویسندگان:  اكرمی سيدمحمد, باستانی امير
 
 * گروه ژنتيک پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران
 
چکیده: 

زمينه: دستگاه عدالت كيفری همه روزه با جرايمی مواجه است كه نمی تواند هيچ رد و نشانی از مرتكبين آنها بيابد. در دهه گذشته پزشكی قانونی ژنتيك توانسته است با استفاده از روش تحليل داده های ژنتيكی از يافته های برجای مانده در صحنه جرم، امكان شناسايی بهتر و رسيدگی مطمئن تری را به دست آورد، امّا از طرف ديگر جمع آوری و استفاده ناروا از داده ها ممکن است اصول اخلاقی و حقوقی رضايت آگاهانه، احترام به حريم خصوصی فردی و اصل رازداری را خدشه دار سازد.
قوانين برخی از كشورها استفاده بدون رضايت آگاهانه از داده ها را به تصويب رسانده اند. برخی انجام اين كار را در زمينه تحقيقات جنايی صراحتاً غير قانونی اعلام كرده اند. برخی از كشورها نظير ايران نيز صراحتی در اين باره ندارند.
روش كار: با توجه به اهميّت موضوع، با مطالعه کتب و نيز برخی مقالات مرتبط معتبر از سال 1998 به بعد با جستجوی واژه های مرتبط  و مشورت با صاحب نظران اين نوشتار تهيه شده است.
نتيجه گيری: اگرچه هدف نهايی جمع آوری داده های ژنتيکی ارتقاء دادرسی است، ولی امکان بروز عواقب منفی يا ناخواسته، منتفی نيست. اين امر ممکن است به نقض آزادی فرد و حريم خصوصی يا اعمال تبعيض اجتماعی منجر شود. مطابق اصول اخلاقی و حقوقی استفاده از اين گونه داده ها بايد با رضايت آگاهانه پژوهش شونده انجام شود و در امر پژوهش بر اين داده  ها نمی توان به تجسّس های ناروا دست زد. از سوی ديگر شايد بتوان گفت، اخذ رضايت آگاهانه از متهمان و مجرمان با توجه به شرايط ارتکاب جرم آنها غيرضروری و بعضا غيرممکن است، امّا در اين راه نمی توان به افراط گری دست زد و ضروری است اصولی در اين رابطه وضع شود.

 
 منبع : نشریه اخلاق در علوم و فناوری: بهار و تابستان 1387 , دوره  3 , شماره  2-1 ; از صفحه 51 تا صفحه 60 .
http://www.sid.ir/FileServer/JF/70913870206