2-ترویج عرفان مثبت

عرفان مثبت، عرفانی است كه ذات انسانی را از خار زار عالم طبیعت نجات داده و او را به هر دو جهان انفسی(درونی) و آفاقی مشرف می سازد و در عین ارتباط معقول با جهان هستی و افراد انسانی، به زندگی آزاد از علائق و خواستنی های آنها توفیق می یابد، قطعی است كه چنین عرفانی عالی ترین و معقول ترین لذات را برای انسان عارف به ارمغان می آورد(جعفری:12)

آثـار علمى آيت الله شيخ محمّد بهارى منحصر به مكاتباتى است كه براى شاگردان خود نگاشته است. تعدادى از اين مكاتبات ارزشمند در كتاب تذكرة المتقين به گرد آمده است. مى نويسد:

«اين بنده از حضرت آيت الله العظمى خامنه اى(مد ظل العالى) شنيدم كه فرمودند: مرحوم شيخ محمّد بهارى افزون بر كتاب تذكرة المتقين، نوشته يا نوشته هاى ديگرى نيز داشته است.»[1]

شيخ آقا بزرگ تهرانى در كتاب ارزشمند الذريعه الى تصانيف الشيعه، از كتاب «منشآت» بهارى ياد مى كند و مى نويسد: منشآت بهارى الهمدانى النجفى الحاج شيخ محمّد بهارى به طبع تهران.[2]

حجة الاسلام و المسلمين عندليب زاده همدانى درباره شيخ محمّد بهارى فرمود: «او قلبى مطمئن و آكنده از اندوه داشت، اما در پس اين اندوه، چهره اى بشاش و شادمان داشت و از جدال و مناظره بركنار بود. بيان و كردار، حتى قيافه اى دلنشين و جذاب داشت، به گونه اى كه كودكان هم حضور در محضر او را بر بازى هاى كودكانه شيرين خود ترجيح مى دادند!

گريز از تعريف و تمجيد ديگران

آیت الله شیخ محمد بهارى دروس مقدماتى را در زادگاه خود؛ شهر بهار، زير نظر پدر بزرگوارش، نزد ملاّ عباسعلى بهارى و ملاّ جعفر بهاری به پايان رسانيد. آن گاه براى ادامه تحصيلات به همدان رفته و در درس استاد اسماعيل همدانى و ميرزا محمود طباطبايى شركت نمود. سپس به بروجرد رفته و دروس فقه و اصول را نزد مرحوم حاج ميرزا محمود بروجردى فرا گرفت و از ایشان اجازه اجتهاد گرفت. آیت الله شیخ محمد بهارى در سال 1297 هـ .ق. به نجف اشرف رفت و از آموخته هاى ملاحسينقلى شوندى بهره مند شد.